Διδακτέα ύλη Φυσικής Γ Γυμνασίου 2014-15

 

Φυσική Γ΄ Τάξης Ημερησίου Γυμνασίου

Διδακτέα ύλη – Διαχείριση Διδακτέας ύλης

Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 8-10

«Από το κεχριμπάρι στον υπολογιστή»

Να διδαχθεί.

1.1. Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη.

Να διδαχθεί.                                                        

1.2. Το ηλεκτρικό φορτίο.

Να διδαχθεί.

1.3. Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου.

Να διδαχθεί.

1.4. Τρόποι ηλέκτρισης και η μικροσκοπική ερμηνεία.

Να διδαχθεί .

Η υποενότητα «Αγωγοί και μονωτές» να διδαχθεί χωρίς έμφαση στις λεπτομέρειες του μικροσκοπικού μοντέλου.

Να μη διδαχθούν:

·       η Δραστηριότητα με την εικόνα 1.20 «Διαμοιρασμός φορτίου της σφαίρας»,

·       η υποενότητα «ηλέκτριση με επαγωγή»,

·       η υποενότητα «ηλέκτριση μονωτών με επαγωγή».

Παρατηρήσεις

Τα θέματα που θα διδαχθούν προτείνεται να υποστηριχθούν με την αξιοποίηση του σχετικού  υλικού για τη Γ΄ Γυμνασίου που έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα του Ψηφιακού Σχολείου. Οι ενότητες που αφαιρούνται δεν προσφέρουν σημαντικά σε αυτό το επίπεδο στην εννοιολογική κατανόηση και αφαιρούν χρόνο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο παραγωγικά. Θα παρουσιασθούν αναλυτικά στη Β’ Λυκείου.

1.5. Νόμος του Κουλόμπ.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Έλξη μεταξύ φορτισμένου και ουδέτερου σώματος».

1.6. Το ηλεκτρικό πεδίο.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

·       «Περιγραφή του ηλεκτρικού πεδίου».

·       «Ηλεκτρικές δυναμικές γραμμές»

·       «Ηλεκτρική θωράκιση».

·       «Ηλεκτρικό πεδίο και ενέργεια».

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

·       ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

·       Να μη γίνουν οι ασκήσεις 1και 3.

Η άσκηση 2 να διδαχθεί ανάλογα με τις δυνατότητες των μαθητών.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Εργ. Άσκηση 1 «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις», 

Παρατηρήσεις

Να μη γίνουν οι δραστηριότητες ούτε να απαντηθούν οι ερωτήσεις για την ηλέκτριση με επαγωγή.

Οι ερωτήσεις του εργαστηριακού οδηγού και του τετραδίου εργασιών να αποτελέσουν οδηγό για την διδασκαλία του 1.4. 

 

Κεφάλαιο 2. Ηλεκτρικό ρεύμα

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 12-14

2.1. Το ηλεκτρικό ρεύμα.

- Να διδαχθεί η εισαγωγή «Ηλεκτρικό ρεύμα και σύγχρονος πολιτισμός».

 - Να διδαχθεί η 2.1 «Το ηλεκτρικό ρεύμα» (σε μακρο- και μικρο-επίπεδο).

2.2 Το ηλεκτρικό κύκλωμα.

Να διδαχθεί

Στην υποενότητα «Η διαφορά δυναμικού στο ηλεκτρικό κύκλωμα» να μη δοθεί έμφαση στους ορισμούς

 αλλά να γίνει λειτουργική νοηματοδότηση της έννοιας «διαφορά δυναμικού» μέσα από τις εργαστηριακές ασκήσεις του κεφαλαίου (Εργ. Ασκ. 4 και 5).

Να μη διδαχθεί η παράγραφος «Ταχύτητα των ηλεκτρονίων στο ηλεκτρικό κύκλωμα».

Στην παράγραφο «Προέλευση ηλεκτρονίων σ’ ένα κύκλωμα.» να προσεχθούν οι παρανοήσεις που εισάγει η φράση «πηγή ηλεκτρονίων».

2.3 Ηλεκτρικά δίπολα.

- Να διδαχθούν η εισαγωγή και οι υποενότητες:

·       «Αντίσταση του διπόλου»,

·       «Νόμος του Ωμ».

Να μη διδαχθεί το τμήμα που αρχίζει με τη φράση «Ισχύει ο νόμος του Ωμ για κάθε ηλεκτρικό δίπολο;» έως το τέλος της υποενότητας.

- Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

·       «Ο νόμος του Ohm και μικρόκοσμος».

·       «Μικροσκοπική ερμηνεία της αντίστασης ενός μεταλλικού αγωγού».

Παρατηρήσεις

Θα εξετασθούν στην Β’ Λυκείου.

Η εννοιολογική και φορμαλιστική δομή σε αυτό το επίπεδο έχει ήδη ολοκληρωθεί και οι συγκεκριμένες υποενότητες δεν προσφέρουν σημαντικά αλλά μάλλον αφαιρούν χρόνο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγικότερη διδασκαλία άλλης βασικής ενότητας/γνώσης.

2.5. Εφαρμογές αρχών διατήρησης στη μελέτη απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων.

Να διδαχθούν οι υποενότητες

·       «Σύνδεση αντιστατών»,

·       «Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά»,

·       «Παράλληλη σύνδεση αντιστατών».

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

·       «Κύκλωμα σύνδεσης σε σειρά»,

·       «Κύκλωμα σε παράλληλη σύνδεση».

Παρατηρήσεις

Να δοθεί έμφαση στην έννοια της ισοδύναμης αντίστασης και να υποβαθμιστεί η διαδικασία απόδειξης των σχ. 2.19. και 2.22

Προτείνεται η αξιοποίηση του σχετικού υποστηρικτικού  υλικού για τη Γ΄ Γυμνασίου που έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα του Ψηφιακού Σχολείου.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

Να μη διδαχθούν ασκήσεις με κυκλώματα που περιλαμβάνουν περισσότερες από δύο αντιστάσεις ή από μία πηγή.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνουν οι Εργαστηριακές Ασκήσεις

·       2 (Ν. Ohm),

·       4 (Σύνδεση αντιστατών σε σειρά,

·       5 (Σύνδεση αντιστατών παράλληλα),

·       6 (Διακοπή και βραχυκύκλωμα).

Κεφάλαιο 3. Ηλεκτρική ενέργεια

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας  4

3.1. Θερμικά αποτελέσματα του θερμικού ρεύματος.

Να διδαχθεί:

·       η εισαγωγή «Ηλεκτρική ενέργεια και σύγχρονη ζωή».

·       η αρχική παράγραφος της ενότητας 3.1.

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες

·       «Πειραματική μελέτη του φαινομένου Τζάουλ»,

·       «Νόμος Τζάουλ»,

·       «Ερμηνεία φαινομένου Τζάουλ».

Παρατηρήσεις

Αφαιρούνται διότι:

α) έχει ήδη αφαιρεθεί προαπαιτούμενη σχέση από το περιεχόμενο της Β΄ Γυμνασίου

β) οδηγούν στο να αφιερωθεί δυσανάλογα πολύς χρόνος σε επίλυση ασκήσεων που δεν έχουν να προσφέρουν σημαντικά στην κατανόηση των εννοιών και

Να διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές του φαινομένου Τζάουλ».

    3.6. Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος.

Να διδαχθεί .

 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που έχει αφαιρεθεί.

 

Κεφάλαιο 4. Ταλαντώσεις

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 4

4.1. Ταλαντώσεις.

Να διδαχθεί:

·       η εισαγωγή «Περιοδικές κινήσεις»

·       η ενότητα 4.1 «Ταλαντώσεις»

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Δύναμη στην απλή αρμονική ταλάντωση».

4.2. Μεγέθη που χαρακτηρίζουν μια ταλάντωση.

Να διδαχθεί.

4.3. Ενέργεια και ταλάντωση.

Να διδαχθεί.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνει η Εργ. Άσκηση 7. Πειραματικός έλεγχος των νόμων του απλού εκκρεμούς

Κεφάλαιο 5. Μηχανικά κύματα

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας  5-7

5.1 Μηχανικά κύματα.

Να διδαχθεί:

·       η εισαγωγή «Η ενέργεια ταξιδεύει»

·       η ενότητα  5.1

5.2. Κύμα και ενέργεια.

Να διδαχθεί

5.3. Χαρακτηριστικά μεγέθη του κύματος.

Να διδαχθεί η πρώτη υποενότητα.

Να μη διδαχθεί η απόδειξη της εξίσωσης υ = λf.

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:   

·       «Κυματικά φαινόμενα: Ανάκλαση και διάθλαση μηχανικών κυμάτων»,

·       «Ανάκλαση»,

·       «Διάθλαση»..

 

5.4. Ήχος.

Να διδαχθεί.

Παρατηρήσεις

Οδηγία για την ανάγνωση των εικόνων 5.10 και 5.15. «Παρουσιάζουν την αλλαγή της τιμής της ατμοσφαιρικής πίεσης λόγω της διάδοσης του ηχητικού κύματος. Η τιμή της πίεσης αλλάζει γύρω από την κανονική τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης».

5.5. Υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ήχου.

Να διδαχθεί.

 Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνει η εργ. Άσκηση 9 (Μελέτη κυμάτων) σε ρόλο συμπλήρωσης του βιβλίου και όχι υποκατάτασής του. 

Παρατηρήσεις

Υπάρχει πρόβλημα λόγω χρήσης του στάσιμου κύματος στη μελέτη του τρέχοντος Από την εργαστηριακή άσκηση 9 να γίνει μόνο το Πείραμα 1 και από αυτό όχι η ερώτηση 5.

Κεφάλαιο 6. Φύση και διάδοση του φωτός

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας  3

6.1. Φως: όραση και ενέργεια.

Να διδαχθεί η εισαγωγή «Φως από το μύθο στην τεχνολογία».

Επισήμανση: 

Προαπαιτούμενη έννοια είναι το φωτόνιο που διδάσκεται στην τελευταία σελίδα του βιβλίου της Β΄ Γυμνασίου η οποία δεν έχει διδαχθεί. Η παρουσίαση της έννοιας να περιοριστεί στα αναγκαία για τη μελέτη της συγκεκριμένης ενότητας.

Να διδαχθεί η 6.1.

6.2. Διάδοση του φωτός.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Αρχή του ελαχίστου χρόνου».

 

Κεφάλαιο 7. Ανάκλαση του φωτός

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 2

7.1. Ανάκλαση του φωτός.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί το ένθετο :

«Ανάκλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου».

7.2. Εικόνες σε καθρέφτες: είδωλα.

Να διδαχθούν μόνο οι υποενότητες:

«Εικόνες σε καθρέπτες: είδωλα»

«Επίπεδοι καθρέπτες»

Κεφάλαιο 8. Διάθλαση του φωτός

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 3-4

8.1. Διάθλαση του φωτός.

Να διδαχθεί η ενότητα «Διάθλαση του φωτός»

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Διάθλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου».

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Νόμος της διάθλασης (του Snell).

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνει η εργ. άσκηση 12 (Διάθλαση).

ΤΕΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ